Γυμνάσιο Αρχιλόχου

«Η παλιά μνημειακή πύλη της Εκατονταπυλιανής και ο θρύλος της»

    Την ιστορία της πύλης αυτής αφηγήθηκε η κυρία Μαριάνθη Πετροπούλου στις μαθήτριες Κυριακή Τσάμπουρα και Μαργαρίτα Ντζουμανίκα. Η Μαρινέλα Τόσκα και η Χριστίνα Παπαδοπούλου βοήθησαν στην πληκτρολόγηση . (Α2 τμήμα)

   Στη βόρεια πτέρυγα της Εκατονταπυλιανής βλέπουμε τη μεγάλη μνημειακή πύλη. Την πύλη αυτή  τοποθέτησε εκεί ο καθηγητής Αναστάσιος Ορλάνδος κατά την αναπαλαίωση της Εκατονταπυλιανής. Έχει μαρμάρινο πολυτελή διάκοσμο ο οποίος αποτελείται από δύο ιδιόρρυθμες κολώνες, πάνω στις οποίες στηρίζεται αέτωμα με ανθέμιο στην κορυφή. Οι κολώνες αυτές στηρίζονται  σε κυβοειδείς βάσεις πάνω στις οποίες υπάρχουν ανάγλυφες δύο ανθρώπινες μορφές. Οι μορφές αυτές σχετίζονται με τον παρακάτω  θρύλο:

  «Τον Ιουστινιάνειο ναό της Εκατονταπυλιανής έκτισε ο μαθητής του πρωτομάστορα που έκτισε την Αγια - Σοφιά της Κων/πόλης. Όταν τελείωσε ο μαθητής, κάλεσε το δάσκαλο να του δείξει το έργο του. Ο πρωτομάστορας είδε την τελειότητα του έργου και φοβήθηκε μήπως ο μαθητής επισκιάσει τη φήμη και τη δόξα του. Προφασίστηκε λοιπόν κάποιο αρχιτεκτονικό σφάλμα και  ανέβασε τον μαθητή του στη οροφή του ναού. Από εκεί ο πρωτομάστορας έσπρωξε το μαθητή του στο κενό. Ο μαθητής όμως κρατήθηκε από τον δάσκαλο και τελικά έπεσαν και σκοτώθηκαν και οι δύο μπροστά στο ναό. Οι δύο ανάγλυφες μορφές που βρίσκονται στις βάσεις της πύλης παριστάνουν η μία τον πρωτομάστορα και η άλλη τον μαθητή που  μαζί σκοτώθηκαν εκεί.»